Muzyczny hołd dla inowrocławskich muzyków   W dniu 29 października o godz. 19 w kościele Św. Jadwigi Królowej odbył się finałowy koncert XXVII Festiwalu Muzyki Organowej "Jesienne Wieczory Organowe". Koncert ten zadedykowany został pamięci zmarłych inowrocławskich muzyków w związku ze zbliżającym się Świętem Zmarłych (sylwetki inowrocławskich muzyków przedstawiamy poniżej) . Uświetniał on również obchody 10 rocznicy powstania Inowrocławskiego Towarzystwa Muzycznego PRO ARTE. Przed inowrocławską publicznością wystąpiła stuosobowa grupa artystów, w skład których weszli członkowie Inowrocławskiej Orkiestry Symfonicznej PRO ARTE pod dyr. Michała Nesterowicza, chórzyści Zespołu Wokalnego PRO ARTE pod dyr. Anny Drogowskiej i członkowie chóru "Astrolabium" z Torunia pod dyr. Kingi Litowskiej oraz soliści: Grażyna Nita - sopran, Małgorzata Ratajczak - mezzosopran, Janusz Ratajczak - tenor i Krzysztof Dekański - bas, a całość koncertu poprowadziła Maria Juraszek. Modlitwę w intencji zmarłych muzyków odmówił duszpasterz muzyków archidiecezji gnieźnieńskiej - ks. probosz Piotr Kotowski. Na program wieczoru złożyły się dwie kompozycje: bardzo piękna "Lacrimosa" inowrocławskiej kompozytorki Aleksandry Brejzy i słynne arcydzieło Wolfganga Amadeusza Mozarta - "Requiem". Specjalnie przygotowana na tę okoliczność scenografia z zapalonymi świecami i panujący w kościele półmrok tworzyły dodatkowo atmosferę skupienia i zadumy, którą przerwały dopiero gromkie brawa licznie przybyłej na koncert publiczności, domagającej się bisu. Podsumowując więc można stwierdzić, że to ziarenko kultury muzycznej, które swego czasu zasadzili na gruncie naszego miasta nieżyjący już zasłużeni muzycy, w dniu dzisiejszym wydaje dorodne owoce w postaci pokaźnego grona inowrocławskich muzyków i zaprzyjaźnionych z naszym miastem wspaniałych artystów, także w postaci ciekawych koncertów i prezentowanych na wielu scenach kompozycji inowrocławskich twórców. Organizatorami koncertu byli: Inowrocławskie Towarzystwo Muzyczne PRO ARTE, Inowrocławskie Towarzystwo Integracyjne EX AEQUO, Inowrocławski Dom Kultury i parafia p.w. Św. Jadwigi Królowej, a kierownictwo organizacyjne i artystyczne sprawowała Agnieszka Krokowska. Przedsięwzięcie było możliwe dzięki środkom finansowym Urzędu Miasta Inowrocławia i Inowrocławskiego Towarzystwa Muzycznego PRO ARTE oraz sponsorom, do których należą: Inowrocławskie Kopalnie Soli SOLINO S.A. i Fundacja ORLEN Dar Serca, Bank Zachodni WBK S.A., Inofama S.A.,ZPW POZKAL, Drogi i Mosty Henryk Boczek, Bank Spółdzielczy i Piekarnia Tomasza Kuczyńskiego. Zobacz film z koncertu Inowrocławscy muzycy: Piotr Surzyński (1859-1935) Organista parafii p.w. Św. Mikołaja w Inowrocławiu, dyrygent chórów i działacz narodowy. Był wieloletnim prezesem Towarzystwa Organistów im. św. Wojciecha. Dyrygował miejskim Towarzystwem Śpiewu "Moniuszko" oraz chórem kościelnym i chórem Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Jego zespoły prezentowały wysoki poziom artystyczny. Jako działacz narodowy zasłużył się w walce o obronę języka polskiego. Brat słynnego kompozytora Mieczysława Surzyńskiego. Teodor Sobieski (1884 - 1956) Nauczyciel muzyki, dyrygent chórów. W 1910 r. rozpoczął pracę w Strzelnie, skąd po upływie półtora roku przeprowadził się do Inowrocławia. W latach 1915-17 studiował w Królewskiej Akademii Sztuki w Berlinie. Od 1919 r. pracował w Państwowym Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Inowrocławiu. Prowadził również chóry kościelne przy parafiach p.w. Serca Jezusowego i św. Mikołaja oraz chór "Szarotka". Prowadził kursy dla dyrygentów, był ponadto dyrygentem okręgowym Wlkp. Związku Kół Śpiewaczych i Związku Chórów Kościelnych. Walerian Styś (1885 - 1936) Organista, dyrygent i kompozytor. Urodził się w Husowie (pow. łańcucki). Od 17 r. życia był organistą u ojców karmelitów we Lwowie. Ukończył krakowskie Konserwatorium Muzyczne. Głośne były jego koncerty organowe w Kościele Mariackim, gdzie prezentował także swoją twórczość. W 1924 r. przybył do Inowrocławia, gdzie założył Polskie Towarzystwo Śpiewacze "Dźwięk" oraz prowadził Towarzystwo Śpiewacze "Echo". Był także organistą w kościele Serca Jezusowego przez okres 3 lat. Przyznano mu odznaczenie honorowe Zjednoczonych Polskich Związków Muzycznych i Śpiewaczych w Warszawie. Komponował utwory fortepianowe i wokalne oraz publikował artykuły o tematyce muzycznej. Pozostawił po sobie sporo utworów, m.in. oratoria: "Męka Pańska" i "Boże Narodzenie" oraz liczne pieśni religijne. Jan Gałdyński (1897 - 1976) Organista, dyrygent, kompozytor i pedagog. Urodził się w Kostrzynie. W latach 1921-23 studiował organy u Feliksa Nowowiejskiego oraz dyrygenturę u ks. dr Wacława Gieburowskiego w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu. Od roku 1932 rozpoczął pracę organisty w parafii Św. Mikołaja w Inowrocławiu, gdzie pozostał do końca życia. Tam założył również chór parafialny. Po wojnie został członkiem Komisji Diecezjalnej ds. Śpiewu i Muzyki Kościelnej oraz członkiem Komisji Egzaminacyjnej Organistów. Prowadził także ożywioną działalność koncertową. Jako kompozytor tworzył drobne utwory religijne. Dowodem uznania jego zasług jako muzyka kościelnego był Złoty Medal Papieża Pawła VI "Bene Merenti", który otrzymał w 1964 r. Irena Dubiska (1897 - 1989) Skrzypaczka i pedagog. Urodziła się w Inowrocławiu. W tym mieście stawiała swoje pierwsze kroki jako muzyk i grywała pierwsze koncerty (od 1910 r.). Absolwentka Konserwatorium Sterna w Berlinie, gdzie uzyskała złoty medal w klasie prof. M. Grünberga. Koncertowała z wybitnymi muzykami w całej Europie. Była pierwszą wykonawczynią utworów skrzypcowych Karola Szymanowskiego. Była założycielką Polskiego Kwartetu Muzycznego (1930-39). W czasie wojny występowała na tajnych koncertach patriotycznych i dla rannych powstańców 1944 r.. Była pedagogiem w warszawskim konserwatorium, WSM w Łodzi i PWSM w Warszawie. Jej wychowanką jest m. in. Wanda Wiłkomirska. Była jurorem konkursów skrzypcowych im. H. Wieniawskiego. Uzyskała wiele nagród i wyróżnień. Była honorowym obywatelem Poznania i Lublina. Wacław Ciesielski (1902 -1989) Organista, dyrygent, pedagog i kompozytor. Urodził się w Wojnowie (woj. poznańskie). W 1918 r. rozpoczął naukę gry na fortepianie i organach u H. Laube w Kruszwicy i Inowrocławiu. Studiował na wydziale muzyki kościelnej w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu, gdzie uczył się gry na organach u Feliksa Nowowiejskiego i dyrygentury u ks. dra Wacława Gieburowskiego. Od 1929 r. był organistą w parafii p.w. Zwiastowania NMP w Inowrocławiu. Aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym miasta. Był dyrygentem dwóch inowrocławskich chórów kościelnych oraz chóru męskiego "Echo". Chóry te uświetniały szereg uroczystości miejskich. Od 1935 r. prowadził klasę organów w inowrocławskiej filii Konserwatorium Lwowskiego. W czasie wojny prowadził tajne nauczanie gry na fortepianie i organach oraz zajmował się kompozycją. Był pierwszym kierownikiem utworzonej w 1947 r. Szkoły Muzycznej. Był organizatorem wielu miejskich koncertów. Był też członkiem Diecezjalnej Komisji ds. Śpiewu i Muzyki Kościelnej. Dowodem uznania jego zasług jako muzyka kościelnego był Złoty Medal Papieża Pawła VI "Bene Merenti", który otrzymał w 1976 r. . Helena Jabłońska (1903 - 1989) Nauczycielka muzyki. Urodziła się w Gdańsku. "Małą maturę" uzyskała w Miejskim Żeńskim Gimnazjum w Inowrocławiu, a w 1919 r. ukończyła konserwatorium Henfuhrta w Inowrocławiu. Podczas okupacji zaangażowała się w tajne nauczanie, ucząc m.in. gry na fortepianie i akordeonie. Po wojnie była członkiem inowrocławskiego oddziału Związku Zawodowego Muzyków Okręgu Pomorskiego i organizowała inowrocławską Szkołę Muzyczną, w której prowadziła klasę fortepianu i akordeonu. Do dyspozycji szkoły oddała własne instrumenty i nuty. Była organizatorką imprez okolicznościowych, spotkań muzycznych w zakładach pracy, klubach i szkołach. Wychowała liczne grono uzdolnionych absolwentów, wśród których znaleźli się Maria Chwalisz i Tadeusz Bugajak. Anastazja Tadejanka (1905 - 1978) Nauczycielka śpiewu i muzyki. Urodziła się w Notheim (Niemcy). W 1917 r. przeprowadziła się z rodzicami do Inowrocławia, gdzie ukończyła Żeńskie Seminarium Nauczycielskie. Pracę pedagogiczną podjęła w inowrocławskich szkołach: Szkole Wydziałowej Żeńskiej i Gimnazjum M. Konopnickiej i Szkole Muzycznej, po wojnie w: Liceum Jana Kasprowicza i Liceum Pedagogicznym, gdzie uczyła m.in. śpiewu i prowadziła chóry szkolne. Ukończyła także wydział nauczycielski w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Poznaniu. W czasie wojny prowadziła w Inowrocławiu tajną szkołę fortepianu i śpiewu oraz organizowała konspiracyjne koncerty. Po wojnie weszła w skład Komitetu Organizacyjnego Gimnazjum i Liceum J. Kasprowicza, a także Państwowej Szkoły Muzycznej. W latach 60-tych pracowała w Studium Nauczycielskim i Szkole Muzycznej w Toruniu. Do końca życia grała i śpiewała na nabożeństwach w inowrocławskich kościołach, zwłaszcza w kościele św. Krzyża. Stanisław Dziadul (1919- 1986) Organista i dyrygent chórów kościelnych. Urodzony na Wileńszczyźnie, ukończył klasę organów w wileńskiej Szkole Muzycznej i Konserwatorium. W czasie wojny walczył na froncie. Był wywieziony w głąb Syberii skąd wrócił do Polski w 1946 r. . W Inowrocławiu zamieszkał w 1956 r. . Pracował jako organista w parafii p.w. Św. Józefa. Prowadził tam również pięćdziesięcioosobowy chór męski. Halina Helman (1923-1990) Pedagog. Była nauczycielką w inowrocławskiej Państwowej Szkole Muzycznej I i II st. w latach 1953-1990, gdzie prowadziła klasę fortepianu. Wykształciła wielu młodych pianistów. Jako pedagog z wielką pogodą ducha angażowała się w swoją pracę. Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Alojzy Drzewiecki (1924 - 1984) Pianista i pedagog. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w filii Lwowskiego Konserwatorium Muzycznego w Inowrocławiu. W 1955 r. ukończył Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w Poznaniu w klasie prof. Wacława Lewandowskiego. W latach 1971-84 był prodziekanem PWSM w Poznaniu. Od 1948 r. prowadził również klasę fortepianu w Państwowej Szkole Muzycznej I i II st. w Inowrocławiu, wychowując kolejne pokolenia inowrocławskich muzyków. Prowadził także ożywioną działalność koncertową jako pianista, kameralista i akompaniator. Był człowiekiem niezwykle życzliwym, cieszył się wielkim autorytetem wśród nauczycieli. Osobowość i praca pedagogiczna Drzewieckiego wywarła decydujący wpływ na ukształtowanie się życia muzycznego inowrocławskiej szkoły muzycznej. Maria Chwalisz (1934-1995) Pedagog. Ukończyła Liceum M. Konopnickiej w Inowrocławiu. Od 1947 r. uczęszczała na lekcje fortepianu do Heleny Jabłońskiej i Alojzego Drzewieckiego. Jako uzdolniona pianistka zaraz po maturze w 1952 r. została przyjęta jako nauczycielka do inowrocławskiej Szkoły Muzycznej. W 1956 r. ukończyła PSM II st. w Toruniu. Jako nauczycielka prowadziła z wielkim pietyzmem kronikę działalności inowrocławskiej szkoły muzycznej. Zorganizowała również przedszkole muzyczne. Za swoją ofiarną pracę była wielokrotnie nagradzana. Wychowała liczne grono inowrocławskich muzyków. Magdalena Kucharska (1968 - 1997) Organistka. Absolwentka klasy organów Iwony Dahlke w Państwowej Szkole Muzycznej I i II st. w Inowrocławiu. Ukończyła studia muzyczne w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy na wydziałach: kompozycji i teorii muzyki oraz instrumentalnym w klasie organów prof. Piotra Grajtera. W latach 1995-97 pracowała w Zespole Szkół Muzycznych w Toruniu. Była organistką w parafii p.w. Św. Antoniego w Szymborzu oraz w parafii Św. Jadwigi Królowej w Inowrocławiu. Zginęła tragicznie w wypadku samochodowym. Opracowanie: Agnieszka Krokowska Źródło: E. Mikołajczak red. - Inowrocławski Słownik Biograficzny, tomy I-IV M. Cieśnik - Historia chórów kościelnych Inowrocławia Prywatne zapiski M.Cieśnik, M. Wyszeckiej i T. Kucharskiego